Động đất tại Myanmar Bài toán ứng phó khẩn cấp đặt ra thử thách cho chính quyền quân sự

Trận động đất tại Myanmar cho thấy khả năng ứng phó của chính quyền không cao khiến lòng tin của người dân bị lung lay, nguy cơ khủng hoảng nhân đạo kéo dài sau thảm họa.

Trận động đất tại Myanmar không chỉ là một thảm họa tự nhiên gây nên vô số thiệt hại nặng nề về người và tài sản. Đây còn là phép thử lớn đối với chính quyền quân sự quốc gia này trong việc tổ chức cứu trợ, điều phối nội bộ hay phối hợp với cộng đồng quốc tế. Trong khi cả Myanmar vẫn đang chìm trong bất ổn chính trị kéo dài từ năm 2021 thì sự xuất hiện của thiên tai kinh hoàng này như “giọt nước tràn ly”, khiến đất nước này rơi vào thế khó khăn chồng chất.

Thế giới và người dân nghi ngờ khả năng phản ứng khẩn cấp của chính quyền Myanmar

Một thực tế không thể phủ nhận, khi động đất tại Myanmar xảy ra, chính quyền quân sự của đất nước này đã không kịp phản ứng. Những người lãnh đạo Myanmar đã tỏ ra lúng túng trong giai đoạn đầu thực hiện công tác cứu hộ. Đặc biệt, trong 48 giờ đầu sau động đất, các lực lượng cứu hộ nhà nước này gần như không thể tiếp cận được nhiều khu vực bị cô lập. Trước tình hình đó, người dân Myanmar buộc phải tự cứu nhau bằng việc sử dụng phương tiện thô sơ. Chính điều này cũng khiến cơ hội cứu sống người dân dưới đống đổ nát giảm nhanh theo từng giờ.

Chính quyền quân sự tại Myanmar phản ứng rất chậm sau khi động đất xảy ra

Bên cạnh đó, kênh duy nhất để có thể chia sẻ tình hình động đất tại Myanmar chỉ có thể là mạng xã hội. Vì vậy, việc điều phối cứu trợ lâm vào tình trạng rối loạn,  nơi thừa, nơi thiếu và thậm chí là nhiều nơi không được tiếp cận vì lo ngại vấn đề mất an ninh do nội chiến.

Khó khăn chồng chất trong việc người dân Myanmar nhận hỗ trợ quốc tế

Ngay sau khi động đất tại Myanmar xảy ra, nhiều quốc gia cũng như các tổ chức quốc tế đã tuyên bố sẵn sàng hỗ trợ nhân đạo cho đất nước này. Tuy nhiên, đáp lại tinh thần thiện chí của thế giới, chính quyền quân sự Myanmar lựa chọn không cho phép một số tổ chức quốc tế đi vào những khu vực nhạy cảm vì lo ngại yếu tố chính trị hoặc an ninh. 

Sự e ngại yếu tố an ninh và chính trị khiến Myanmar khó tiếp cận với cứu hộ quốc tế

Thậm chí, một số tổ chức cứu trợ lớn như Save the Children và UNHCR để có thể hỗ trợ người dân Myanmar chỉ có thể hợp tác thông qua các đối tác địa phương. Chình điều này đã làm cho tốc độ cứu trợ chậm đi hơn rất nhiều. Đối với nội bộ Myanmar lại càng bộc lộ rõ sự phân tán trong tinh thần đoàn kết dân tộc khi các nhóm vũ trang đối lập ở những vùng dân tộc thiểu số đã tự tổ chức cứu trợ độc lập, không có niềm tin vào chính quyền.

Niềm tin từ dân chúng bị lung lay

Việc đánh mất lòng tin từ người dân không phải khi xảy ra động đất tại Myanmar mà vấn đề này đã có từ suốt hơn 2 năm lãnh đạo của chính quyền quân sự Myanmar. Nếu tổ chức cứu hộ tốt thì thảm họa động đất lần này chính là cơ hội để chính quyền khôi phục phần nào hình ảnh trong mắt nhân dân. 

Người dân Myanmar mất dần niềm tin với chính quyền sau động đất 

Nhưng thực tế hoàn toàn khác. Sự chậm trễ, cứng nhắc và thiếu minh bạch trong đường lối chỉ đạo của chính quyền quân sự Myanmar đã khiến người dân càng thêm bất mãn. Họ không tin tưởng khi thảm họa xảy ra nhưng nhiều nơi không hề thấy bóng dáng của chính quyền, chỉ có người dân tự cứu lấy nhau.

Khủng hoảng nhân đạo tại Myanmar có thể kéo dài

Nếu tình trạng phân chia quyền lực và thiếu hợp tác giữa các bên tiếp tục kéo dài thì sau động đất tại Myanmar, quốc gia này có thể sẽ rơi vào cuộc khủng hoảng nhân đạo trong suốt thời gian dài. Khi hoạt động cứu trợ không đồng đều sẽ gây nên làn sóng phẫn nộ về sự bất bình đẳng, tình hình bất ổn ở nhiều khu vực cũng vì thế mà không ngừng gia tăng.

Thế giới lo ngại Myanmar sẽ xảy ra khủng hoảng nhân đạo sau động đất

Thậm chí, thái độ cứng nhắc của chính quyền quân sự Myanmar có thể bỏ lỡ rất nhiều cơ hội cứu trợ từ thế giới. Điều này không chỉ khiến người dân bị thiệt thòi về quyền lợi mà còn khiến hình ảnh của chính quyền Myanmar trên thế giới ngày càng “xấu” hơn.

Giới chuyên gia đã đưa ra cảnh báo, nếu chính quyền không thay đổi cách tiếp cận và tư duy cứu hộ để sẵn sàng hợp tác với các tổ chức quốc tế cũng như lực lượng địa phương thì đất nước này sẽ rất khó để phục hồi sau thảm họa động đất tại Myanmar. Thậm chí, điều này còn kéo theo rất nhiều hệ lụy về chính trị, an ninh. Các phe đối lập ở đất nước này cần “ngồi lại” để cùng chung tay giải quyết vấn đề thảm họa trước mắt giúp vực dậy đất nước sau mất mát to lớn này và cũng giúp xoa dịu nỗi đau cho người dân sau thiên tai nặng nề này,